ಭಾರತಾಚೆ ಖಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ವರಾಹಮಿಹಿರ (ಭಾಗ - 2)

ವೇದಾಚೆ ಆಧಾರಾಕ ವರಾಹಮಿಹಿರಾಲೆ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಅಶ್ಶಿ ಆಸ್ತಾ. ಸೂರ್ಯಾಲೆ ಸಾತ ಬಣ್ಣಾ ತಾಕೂನು ದಿವಸ ಸೂರ ಜಾತ್ತಾ. ತಶ್ಶಿ ಮ್ಹೊಣು ಸೂರ್ಯ ಸಾತ ಬಣ್ಣಾಚೆ ಕಿರಣ ಮಾತ್ರ ಬಾಯರ ಘಾಲತಾ ಮ್ಹಣಚೆ ಅರ್ಥು ನ್ಹಂಯಿ. ಸೂರ್ಯಾ ತಾಕೂನು ಲಾಕಗಟ್ಲೊ ಕಿರಣ ಬಾಯರ ಪಡತಾ. ಜಾಲಯಾರಿ ಏಕ್ಕೇಕ ಕಿರಣ ಸಹಿತ ಸಾತ ಬಣ್ಣಾನಿ ಹುಜ್ವಾಡ್ತಾ. ತ್ಯಾ ಕಾಲಾಂತು ಮಸ್ತ ಚುರ್‍ಕಾರಿ ವಚ್ಚೆ ಘೋಡೊ ಜಾವ್ನಾಶ್ಶಿಲೆ. ತ್ಯಾ ಖಾತೇರಿ ತ್ವರಿತ ಜಾವ್ನು ಆಕಾಶಚಾನ ಭೂಂಯ್ಕ ಯವ್ನು ಪಾವ್ಚೆ ಸೂರ್ಯ ಕಿರಣಾಂಕ ಹೋವ್ನು ಹಾಡಚೆ ಅಶ್ವ ರಥ ಮ್ಹಣಚೆ ಫಾವ ಆಸ್ಸ ಮ್ಹೊಣು ವರಹಮಿಹಿರಾನ ಪ್ರತಿಪಾದನ ಕೆಲೆ. 

ವರಾಹಮಿಹಿರು ಜಲವಿಜ್ಞಾನಿ ಸಹಿತ ಜಾವ್ನಾಶ್ಶಿಲೊ ಮ್ಹಣಚೆ ಆನ್ನೇಕ ವಿಶೇಷು. ಪಾವ್ಸು, ಅಂತರ್ಜಲ, ಉದಕ ಪೊಂವಚೆ ನಮೂನೊ ಇತ್ಯಾದಿ ಖಾತೇರಿ ಹಾಣೆ ದೇಡ ಹಜಾರ ವರಸಾಚೆ ಮಾಕಸಿಚಿ ಸಬಾರ ಗ್ರಂಥ ಬರೆಯಿಲಾ. ತಾಂತು ಮುಖೇಲ ಗ್ರಂಥ ಮ್ಹಳಯಾರಿ “ಬೃಹತ್ ಸಂಹಿತಾ ೧೨೪ ಸಂಪುಟಾಚೆ ಹೇ ಮೂಲಗ್ರಂಥಾಚೆ ೫೪ ಅಧ್ಯಾಯಾಂತು ಪೂರ್ತಿ ಜಾವ್ನು ಅಂತರ್ಜಲ ಮಾಹಿತಿ ದಿಲ್ಲಾ. ಭೂಂಯ್ಚೆ ಭಿತ್ತವೈಲೆ ಉದ್ದಾಕ ಸೊಚ್ಚೆ ಕಶ್ಶಿ? ಖಂಚೆ ನಮೂನ್ಯಾ ಮಾತ್ತೆಂತು ಕಿತ್ಲೆ? ಕಸ್ಸಲೆ? ಉದ್ದಾಕ ಮೆಳ್ತಾ. ಪಾತ್ತೊರು ಆಶ್ಶಿಲ ತೆದ್ದನಾ ಶಿಲಾ ಭೆತ್ತೂನು ಉದಾಕ ಕಶ್ಶಿ ಕಾಡ್ಕಾ? ಉವಾರೊ ರಾಬೈಚೆ ಕಶ್ಶಿ? ಬರಾಕ ಪರಿಹಾರು ಕಸ್ಸಲೆ? ಸಮಸ್ಯೆ ಆನಿ ತಾಕ್ಕ ಕಸ್ಸಲೆ ಪರಿಹಾರು ಮ್ಹಣಚೆ ದೊನ್ನೀಚಿ ಮಾಹಿತಿ ಹಾಂತು ವಿವರ ಜಾವನು ದಿಲೆಲೆ ವರಾಹಮಿಹಿರ ದೇಶಾಚೊ ಅಭಿಮಾನಾಚೆ ಪ್ರತಿಭಾವಂತು ಜಾಯನಾಂವೆ?

ಹಾಂಗಾ ಆನ್ನೇಕ ವಿಷಯು ಸಾಂಕಾ ಆಜಿ ಭೂಂಯ್ಚೆ ಭಿತ್ತವೈಲೆ ಉದ್ದಾಕ ಸೊಚ್ಚಾಕ “ಡೌಸಿಂಗ್ ಮ್ಹಣಚೆ ಕ್ರಮು ವಾಪರತಾತಿ. ಜಾಲಯಾರಿ ವರಾಹಮಿಹಿರಾನಿ ಜಾಡ-ರೂಕು, ತಣ-ದಿರ್ಭಾಂಕೂರ ನಮೂನೊ, ಮೂಯಿ-ವಾಳ್ತೆಚೆ ಚಮ್ಕಣಿ, ಪತಂಗಾಚೆ ಉಡಿ ಇತ್ಯಾದಿ ವಯರಿ ಅಂತರ್ಜಲ ಆಸ್ಸುಚೆ ನಿಖರ ಜಾವ್ನು ಸೊಚ್ಚೆ ಶಾಸ್ತ್ರ ಸಾಂಗಲಾ. ಅಂತರ್ಜಲ ಆನಿ ಹುಂತ ಹಾಕ್ಕಾ ಸಂಬಂಧ ಆಸ್ಸ ಮ್ಹೊಣು ಪಯ್ಲೆ ಪಂತಾ ಸೊದ್ದುನು ಕಾಡಿಲೊ ಶ್ರೇಯ ಸಹಿತ ಹಾಕ್ಕಾಚಿ ಪಾವಕಾ. ಉದಕಾ ಪ$ಶಿ ನಾಶಿಲೆ ಕಡೇನ ದಿರ್ಮಾಂಕೂರ ವಾಡಚಾಕ ಸಾಧ್ಯನಾ, ವಾಳ್ತೆ ವಾಂಚೂಕ ತೇವಾಂಶ ಜಾವ್ಕಾಚಿ ಅಸ್ಸಲೆ ತರ್ಕಚಿ ಹಾಗೆಲೆ ಸಂಶೋಧನೇಕ ಮೂಲ ಜಾವ್ನಾಶ್ಶಿಲೆ. 

ಆಮ್ಮಿ ತ್ಯಾ ತಾಣೆ ಸಂಶೋಧನ ಕೆಲ್ಲೆ, ಹೇ ತ್ಯಾ ದೇಶಾಚಾನ ಸಂಶೋಧನ ಕೆಲ್ಲೆ ಮ್ಹೊಣು ಸಾಂಗತಾನಾ ಆಮ್ಗೆಲೆ ದೇಶಾಂತು ಜಾವ್ನು ಘೆಲೆಲೆ ಅಸ್ಸಲೆ ಪ್ರತಿಭಾವಂತಾಂಕ ವಿಸರಚೆ ಮಾತ್ರ ದುರದೃಷ್ಟಕರ. ತಾಂಗೆಲೆ ಸಾಧನಾ, ಜ್ಞಾನ ವಿಜ್ಞಾನಾಚೆ ಉದರ್ಗತಿಂತು ಹುಜ್ವಾಡ್ಲಾ ಮ್ಹಣಚೆ ಆಮ್ಮಿ ಕೆದನಾಂಯಿ ನಜರಾಂತು ದವರೂನು ಘೆವುನು ತಾಂಕಾ ಆಮ್ಗೆಲೆ ಅಭಿನಂದನ ಪಾವೋಕಾ. ಹೇ ಮೂಖಾರಚೆ ಪೀಳ್ಗಿ ಜಾಲೆಲೆ ಚರ್ಡುವಾಂಕ ಮುದಾಂ ಕಳೋಕಾ.